Muhtemelen herkes artrozu (deforme edici osteoartriti) duymuştur. Hastalık, kas-iskelet sisteminin en yaygın üç hastalığından biridir. Bununla birlikte, bu kadar popüler olmasına rağmen, herkes bu eklem hastalığı hakkında tam bilgiye sahip olduğunu güvenle söyleyemez. Alt ekstremite osteoartriti en sık teşhis edildiğinden, diz artrozu ve tedavi yöntemleri hakkında size ayrıntılı bilgi vereceğiz.
Diz ekleminin artrozu hakkında kısaca
Peki diz artrozu nedir ve bu konuda ne kadar bilgimiz var? Tıpta, bu hastalık için, her biri patolojiyi kendi tarafında karakterize eden birkaç isim vardır.
Bu nedenle, "gonartroz" terimi, patolojik sürecin nerede geliştiğini (Yunan gony - dizinden) açıklığa kavuşturur.
"Artroz" (artros - eklem) adı, kıkırdak dokusunda dejenerasyon ve atrofinin meydana geldiği, enflamatuar olmayan bir rahatsızlık anlamına gelir.
Bir tane daha, en doğru kavram var - osteoartrit deformanları. Uzun süreli patolojide, sadece diz ekleminin yüzeyi değil, aynı zamanda yakındaki bağlar, tendonlar ve kaslar da etkilenir. Kan dolaşımı bozulur, trofizm (beslenme) bozulur ve periartiküler dokulardaki metabolizma bozulur. Kıkırdak hızla incelir ve tahrip olur, eklemin yan yüzeylerinde kemik büyümeleri (osteofitler) oluşur, bağlar kalınlaşır ve elastikiyetini kaybeder. Bütün bunlar, içinde hareketin tamamen yokluğuna kadar eklemin hareketliliğinde artan bir sınırlamaya yol açar.
Hastalığın ana nedeni yaşa bağlı değişikliklerdir. Ek olarak, artroz gelişimini tetikleyen bir dizi ek faktör vardır:
- alt ekstremitelerin çeşitli yaralanmaları;
- artan vücut ağırlığı;
- sedanter yaşam tarzı;
- kas-iskelet sistemi hastalıklarına kalıtsal yatkınlık;
- metabolik hastalık.
Hastalık yavaş gelişir ve birkaç yıl boyunca eklem hasarı belirtisi görülmez. Bununla birlikte, eklem yapılarında yavaş yavaş dejeneratif değişiklikler meydana gelir. Sonuç olarak, yürüme sırasında ağrı ve çatırtı, dizde hareket kısıtlılığı ve yakınlardaki uyluk ve alt bacak kaslarında atrofi gelişir.
Deforme edici osteoartritin semptomatolojisi, diz eklemindeki hasarın derecesine bağlıdır ve süreç ilerledikçe daha yoğun ve akut hale gelir.
Bu nedenle doktora gitmeyi ertelemeyin. Artrozu nihayet tedavi etmenin imkansız olduğu unutulmamalıdır, ancak gelişimini durdurmak oldukça mümkündür. Terapi ne kadar erken başlarsa, başarılı sonuç şansı o kadar artar ve komplikasyon riski o kadar düşük olur.
Hastalık tedavi yöntemleri
Bir hasta doktorun ofisine şu soruyla gelirse: "Doktor, diz ekleminde artroz var, bana nasıl ve nasıl tedavi edeceğimi söyle", büyük olasılıkla net ve somut bir yanıt almayacaktır. Gonartroz tedavisi, çok çeşitli terapötik önlemleri içeren uzun vadeli bir süreçtir. Herhangi bir patolojinin tedavisi her zaman anamnez ve teşhislerin toplanmasıyla başlar.
Tedavi taktiklerini planlarken, doktor hastanın yaşını, hastalığın evresini, eklem hasarının derecesini, ağrının varlığını ve şiddetini dikkate alır. Diz osteoartriti için tek bir tedavi yoktur, aynı zamanda herkese aynı anda yardımcı olan bir ilaç da yoktur. Eklem patolojisine karşı mücadele karmaşık olmalı ve sadece ilaçları değil aynı zamanda fizyoterapi prosedürlerini, terapötik egzersizleri, geleneksel tıp tariflerini de içermelidir. Tüm konservatif önlemler başarısız olursa, cerrahi müdahale yapılır.
İlaç tedavisi
Deforme edici osteoartrit ile mücadelede kullanılan tüm ilaçlar şartlı olarak iki gruba ayrılabilir:
- hastalığın ana semptomlarını hafifleten ilaçlar (steroidal olmayan antiinflamatuar ilaçlar, glukokortikosteroid hormonlar);
- eklemi eski haline getiren ve daha fazla tahrip olmasını önleyen ajanlar (hyaluronik asit dahil olmak üzere kondroprotektörler).
Gonartroz tedavisi her zaman ağrı sendromunu hızla ortadan kaldıran birinci grubun ilaçlarıyla başlar. Hastanın en çok acı çekmesine neden olan eklem bölgesindeki ağrıdır.
NSAID'ler
Non-steroidal antiinflamatuvar ilaçlar şiddetli ağrı sendromunu, rahatsızlığı ortadan kaldırmak, eklem ve yakın dokuların şişmesini ve iltihaplanmasını gidermek için kullanılır. Bu ilaçlar ağızdan, kas içinden veya topikal olarak doğrudan etkilenen eklem üzerinde kullanılabilir.
Harici kullanım için çeşitli merhemler ve jeller kullanılır. Analjezik etki, kural olarak, oldukça hızlı bir şekilde ortaya çıkar ve birkaç saat sürer. Merhemler de iyidir çünkü katılan uzmanla kursun süresi üzerinde anlaşarak uzun süre kullanılabilirler.
Ağızdan alınan steroidal olmayan anti-enflamatuar ilaçlarla tedavi süresi, birçok yan etkiye sahip oldukları için iki haftayı geçmez.
Bu nedenle, NSAID'ler, gastrointestinal sistemin kronik hastalıkları olan kişilere ve yaşlı hastalara dikkatle reçete edilir.
Kortikosteroidler
NSAID tedavisi etkisiz ise ve ağrı devam ederse, doktor eklem içi hormonal ajan enjeksiyonları önerebilir. Steroid olmayan ilaçlardan çok daha etkilidirler.
Pek çok istenmeyen sonuç nedeniyle, glukokortikosteroid hormonlar, etkilenen dizin eklem içi boşluğuna 10-14 günde bir defadan fazla olmamak üzere ve sadece şiddetli alevlenme döneminde enjekte edilir.
Kondroprotektörler
Glukozamin ve kondroitin sülfat, daha fazla eklem tahribatını önler ve kıkırdak plakalarının yüzeyini onarmaya yardımcı olur.
Kondroprotektörler, eklem içi dokuların beslenmesini iyileştirir, sinovyal sıvıyı temel mikro elementlerle doyurur ve ağrıyı, şişliği ve iltihabı azaltır. Tabletler, merhemler, eklem içi enjeksiyonlar şeklinde kullanılabilir.
Kıkırdak yapısını eski haline getiren ilaçlarla tedavi süreci en az 4-5 ay sürer. Sonuç, birkaç yıl boyunca kalıcı ve uzun süreli bir etkidir.
Kondroprotektörlerden bahsetmişken, üçüncü nesil ilaçlardan bahsetmek imkansızdır. Bu fonlar, kondroprotektöre ek olarak, alınan ilaç miktarını azaltmayı ve iyi sonuçlar almayı mümkün kılan steroidal olmayan bir anti-enflamatuar katkı maddesi içerir.
Hyaluronik asit müstahzarları, sinoviyal sıvı için bileşimde pratik olarak yeterlidir. Eklemin içine girdikten sonra madde, kıkırdaklı plakaların yüzeyinde hareket sırasında onları koruyan ince bir film oluşturur.
Eklem içi hyaluronik asit enjeksiyonları sadece stabil remisyon döneminde reçete edilir.
Ameliyat
Cerrahi, yalnızca konservatif tedavi olumlu sonuç vermediğinde aşırı durumlarda kullanılır. Modern tıbbın, travma düzeyinde farklılık gösteren farklı operasyonları gerçekleştirme yöntemleri vardır:
- Artroskopi- en nazik cerrahi müdahale yöntemi. Diz artrozunun erken dönemlerinde bile kullanılabilir. İşlem, aktif bir yaşam tarzına sahip gençler için uygundur ve gerekirse tekrarlanabilir.
- Osteotomi.Operasyon, şiddetli eklem deformitesi olan hastalar için reçete edilir. İşlem sırasında deforme olmuş kemiğin yapay bir kırılması gerçekleştirilir. Ardından uzmanlar, anatomik ve fizyolojik olarak doğru füzyonunu sağlar.
- Endoprotetik. . . En radikal ameliyat türü. Operasyon sırasında eklem yerine implant yerleştirilir. İyileşmenin karmaşıklığına ve süresine rağmen, artroplasti, artrodeze en iyi alternatiftir (eklemi tamamen hareketsiz hale getirmek için eklem uçlarını birleştirmek için ameliyat).
Diz artrozu tedavisinde fizyoterapi
Hastalığın gelişiminin ilk aşamalarında fizyoterapi prosedürleri çok etkilidir. Ağrıyı hızla giderir, kas spazmını giderir, kıkırdak yıkımını önler ve yenilenmesini hızlandırır.
Fizyoterapötik önlemlerin yardımıyla, ilaçlar deriden doğrudan etkilenen eklem bölgesine enjekte edilebilir. Çoğu zaman, diz artrozu ile aşağıdaki fizyoterapi prosedürleri reçete edilir:
- manyetoterapi (10–20 seans);
- tedavi banyoları (radon, çamur, bischofite, hidrojen sülfür);
- orta dalgalı ultraviyole ışınlama (6-7 kez);
- UHF tedavisi;
- anti-enflamatuar, vasküler, analjezik ilaçların çözeltileri ile elektroforez;
- darsonvalizasyon;
- lazer tedavisi (en az 10 seans).
Yalnızca bir uzman, belirli bir durumda hangi tedavinin gerekli olduğunu, tedavi süresinin süresini, eklem hasarının derecesine, hastanın yaşına ve eşlik eden hastalıkların varlığına odaklanarak belirleyebilir.
Egzersiz tedavisi
Terapötik jimnastik, osteoartrit deformanslarının başarılı tedavisinin bileşenlerinden biridir. Egzersiz kasları güçlendirir, kan dolaşımını iyileştirir ve eklemlerde kaybedilen esnekliği geri kazandırır.
Yaklaşık egzersiz seti
Her hasta için ayrı ayrı sınıflar seçilir. Eklem üzerindeki yükü kademeli olarak artırarak düzenli olarak egzersiz terapisine girmek gerekir. Egzersiz en iyi şekilde 10-15 dakika boyunca günde birkaç kez yapılır.
Bir akşam egzersiz seansından sonra, rahat bir su sıcaklığına sahip bir duş almanız, ardından ağrıyan dizinizi bir havluyla ovmanız ve iltihap önleyici merhemlerle masaj yapmanız önerilir.
Halk ilaçları ile tedavi
Diz eklemlerinin artrozundan muzdarip hastalar arasında geleneksel tedavi yöntemleri çok popülerdir. Şifalı bitkilerden elde edilen her türlü kompres, ovalama ve merhem yaygın kullanım alanı bulmuştur. Geleneksel ilaç tariflerini kullanmadan önce doktorunuza danışmalısınız. Hiçbir şekilde ana ilaç tedavisinin yerini alamayacakları unutulmamalıdır.
Eklemdeki şiddetli ağrı için 100 gram bal ve bir çorba kaşığı sofra tuzundan bir kompres hazırlayabilirsiniz. İşlem gece yapılır.
Tuz, kum veya tahıllardan yapılan ısıtma kompresleri hastalar arasında çok popülerdir. Bunları yapmak kolaydır - seçilen ürünü bir tavada ısıtmak, bir torbaya dökmek ve sıcak, ancak haşlama durumunda değil derz üzerine uygulamak yeterlidir.
Belirtilen çözümlere ek olarak, diz artrozu ile mücadele etmek için parafin uygulamaları, lahana veya dulavratotu yaprakları kullanılabilir.
Geleneksel tıp tariflerini uygulayarak, gonartrozun onların yardımı ile tedavi edilemeyeceği unutulmamalıdır. Sadece hastalığın belirtilerini azaltabilir ve insan yaşam kalitesini artırabilirsiniz.
Sonuç
Eklemlerde yaşa bağlı deformiteyi önlemek için düzenli egzersiz yapmak, doğru beslenmeyi izlemek, yaralanmalardan kaçınmak ve rahat ayakkabılar giymek gerekir. Diz bölgesinde rahatsızlık hissederseniz, derhal bir doktora başvurmalısınız. Sadece bir uzman diz artrozunun nasıl tedavi edileceğini teşhis edebilir ve söyleyebilir. Kendi kendine ilaç tedavisi sadece hastalığı kötüleştirecektir.